Mediacje#3 Jak wygląda spotkanie mediacyjne?

Każda mediacja przebiega w określony sposób. Można wyodrębnić kilka charakterystycznych etapów poprzez które mediator przeprowadza strony. Etapy te można porównać do szlaku w górach, który na początku jest trudny, wyboisty i pod górę. Natomiast zakończenie przypomina dojście do schroniska skąd rozciąga się piękna panorama na świat. Skąd zobaczyć można przyszłość.

Etapy mediacji

Otwarcie mediacji

Otrzymując zgodę obu stron, mediator ustala termin pierwszego spotkania dogodnego dla wszystkich stron. Na pierwszym spotkaniu spisana jest umowa, określone są koszty i zgoda na przeprowadzenie mediacji, a także mediator wyjaśnia czym jest mediacja i sprawdza wraz ze stronami, czy ten rodzaj interwencji w konflikt jest dla nich korzystny.

Niezakłócane wypowiedzi

Następnie następuje najdłuższy z etapów mediacji. Na tym etapie spotkania jest najwięcej emocji, którymi należy odpowiednio zarządzać wykorzystując narzędzia mediacyjne. Mediator moderuje rozmowę, by nie doszło do znieważania, eskalacji gniewu, ataku słownego. Jeżeli nagromadzi się za dużo emocji, mediator może zarządzić chwilę przerwy, by strony mogły się zdystansować do sytuacji. Może także zamknąć spotkanie i wyznaczyć inny termin. Przyjęte są spotkania indywidualne z każdą ze stron. Należy jednak pamiętać, że jeżeli mediator spotka się z jedną ze stron, musi także zorganizować spotkanie z drugą stroną, dbając o zasadę równości i bezstronności. W momencie, gdy spotkają się bardzo skłócone strony można prowadzić spotkanie mediacyjne w dwóch pomieszczeniach. W jednym pokoju jest jedna strona, a w drugim pokoju druga strona konfliktu. Mediator przechodzi z pokoju do pokoju i przekazuje informacje stronom. W ten sposób także można mediować, do momentu, aż strony nie wyrażą chęci, by usiąść do wspólnego stołu i dokończyć mediację. Można też w przypadku skłóconych rówieśników, prowadzić mediację side by side, to znaczy skłócone osoby siedzą przy jednym stole, ale bokiem do siebie na wprost mediatora i to on moderuje rozmowę, pyta, wyjaśnia, przekształca wypowiedzi, okrawając je z oceny i interpretacji, dopytuje. Gdy poziom emocji opada wówczas może zaproponować zmianę formy i osoby odwracają się do siebie, prowadząc już dalszą rozmowę ze sobą.

Ustalenie kwestii spornych i potrzeb

Na tym etapie formułowane są w sposób neutralny (niesugerujące rozwiązania) kwestie, które są akceptowalne dla obu stron. Tezy formułowane są w sposób ogólny, na przykład: „Ustalenie kontaktów z dziećmi”, które budzą mniej emocji i otwierają na rozmowę. Mając ustalone kwestie sporne, wówczas mediator stara się dotrzeć do potrzeb, jakie stoją za każdą z tych tez. Mediator pomaga skupić się na przyszłości, mentalnie wyjść z obecnego postrzegania swojej sytuacji. Ważną kwestią jest zrozumienie każdej ze stron.

Poszukiwanie rozwiązań

Po wysłuchaniu obu stron, następuje kolejny etap mediacji – generowanie propozycji rozwiązań.  Strony podają różne satysfakcjonujące je propozycje i spośród nich wybierają wspólne i dobre dla obojga z nich. Rolą mediatora jest kontrolowanie czy podane propozycje nie są sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierzają do obejścia prawa. Najczęściej spotkania trwają od półtorej do dwóch godzin, nie więcej, by nie doszło do zmęczenia żadnej ze stron. Jeżeli wygenerowane propozycje są akceptowane przez strony wówczas mediator kończy spotkanie.

Spisanie porozumienia

Na tym etapie mediator przygotowuje propozycję ugody i przesyła stronom do zapoznania się. Jeżeli akceptują warunki, wówczas spotykają się na ostanie spotkanie. Podczas niego strony jeszcze raz czytają warunki ugody i jeżeli jest ona satysfakcjonująca, wówczas ją podpisują. Są cztery egzemplarze. Jeden jest dla sądu, drugi i trzeci dla stron, a czwarty dla mediatora. Po zakończonym spotkaniu, mediator przesyłam ugodę, prośbę o zatwierdzenie ugody i sprawozdanie z przebiegu mediacji do sądu właściwego stronom. Na tym kończy się cały przebieg mediacyjny. Strony otrzymują wyrok sądowy drogą listowną na adres podany w dokumencie ugody.

Zapraszam do obejrzenia krótkiego filmu podsumowującego temat i zachęcam do subskrypcji mojego kanału na Youtube.

Anna Wojtczak
Mediator Sądowy Tarnowskie Góry