Jak rozmawiać z nauczycielem? #2

Jest wśród nas część rodziców, którzy nie przepadają za spotkaniami z nauczycielami. Mimo dojrzałości w niektórych z nas budzi się niepewność. Skąd te emocje? W dużej mierze każdy z nas nosi wspomnienia z czasów, gdy sami chodziliśmy do szkoły i za każdym razem idąc na spotkanie z nauczycielem własnego dziecka, otwierają się w nas wspomnienia naszych doświadczeń. Jeżeli są one miłe, wówczas jesteśmy bardziej otwarci na rozmowę. Natomiast, gdy w szkole doświadczyliśmy wyzwisk, oceniania czy ośmieszania i żaden z dorosłych pracowników na to nie zareagował, wówczas jest duże prawdopodobieństwo, że przyjdziemy do szkoły albo w bojowym nastawieniu, albo zaczniemy odczuwać specyficzny lęk przed rozmową. Dobrze jest wiedzieć, jak podejść do spotkania w sposób partnerski.

Dwie ważne zasady

Potrzeba pewnej świadomości, by zrozumieć, że za każdym razem, gdy spotykamy się z drugim człowiekiem dobrze jest wiedzieć, że:

1. Każdy z nas, my jako rodzice i oni jako nauczyciele mamy ten sam problem do rozwiązania. Jedno jest oczywiste – ponosimy wspólną odpowiedzialność za dziecko. Do rozwoju potrzebuje osób mu bliskich i mądrych dorosłych. Dobrze jest wiedzieć, że nauczyciele widzą nasze dziecko z innej perspektywy. Nasze postrzeganie własnego dziecka wychodzi z serca, nauczyciela z rozumu. By zaistniała koherencja czyli połączenie serca i rozumu, potrzebna jest współpraca pomiędzy nauczycielem a rodzicem. Stąd zasada pierwsza – mamy wspólny problem do rozwiązania. Nie walczymy, nie unikamy – jesteśmy partnerami w słusznej sprawie.
2. Podczas wspólnego spotkania, dobrze jest mieć świadomość, że oto przede mną siedzi osoba, która wewnątrz, prywatnie przechodzi przez własny problem, może mierzy się z trudną sytuacją, szuka rozwiązań. Taka świadomość pozwala nam na bardziej rozważne podejście do rozmowy i skupieniu się na wypowiedzi rozmówcy, szukając wspólnego rozwiązania bez polaryzacji.

Cztery płaszczyzny komunikacji

Podczas spotkania każde nasze zdanie, postawa, tembr głosu i gestykulacja przekazują pewne treści dla drugiej osoby. Czasem trudno jest nam się porozumieć, bo odbieramy informacje z zupełnie innej płaszczyzny niż nasz rozmówca. Stąd polecam serdecznie przysłuchania się sobie i rozmówcy, która płaszczyzna komunikatu was „uruchamia”, to znaczy wpływa na waszą reakcję. Przyjrzyjmy się im.

Idąc na spotkanie z nauczycielem, ponieważ otrzymaliście od dziecka pewną informację, która was zaniepokoiła, prezentujecie siebie poprzez płaszczyzny. Przykład zdania:

– Dzień dobry, moja córka dzisiaj przekazała mi, że podczas zajęć nauczyciel matematyki wpisał jej uwagę za rozmowę na zajęciach, chociaż wcześniej polecił jej, by wytłumaczyła koleżance zadanie. Chciałabym to wyjaśnić.

Płaszczyzna faktu

Twoja córka powiedziała ci, że otrzymała uwagę za rozmowę na zajęciach. Nauczyciel polecił jej wyjaśnienie zadania koleżance.

Płaszczyzna relacji

I tutaj włączamy emocje i nastawienie do rozmówcy. Jeżeli przychodzimy do szkoły ze szczerą intencją wyjaśnienia sprawy, wówczas to co przedstawiamy w postawie naszego ciała, gestykulacji i tonie głosu, to otwartość na rozmowę. Natomiast, jeżeli przychodzimy do szkoły na rozmowę z intencją walki, złości, niechęci, wówczas zamykamy się na rozwiązania i szukamy winnych. Przyjrzyjcie się z jaką intencją idziecie do szkoły: Ja im zaraz pokażę! Co za niesprawiedliwość! Albo: Chcę wesprzeć dziecko, zrozumieć intencję nauczyciela. Stąd, jeżeli twój rozmówca jest bardzo czuły na płaszczyznę relacji, to bardziej skoncentruje się nie na fakcie, a właśnie na waszym podejściu do sytuacji.

Płaszczyzna ujawniania siebie

To co mówimy i w jaki sposób sprawia, że odkrywamy nasze wnętrze na rozmówcę. Dosłownie pokazujemy siebie. I na bazie powyższego zdania można zauważyć, że:

• dziecko jest dla mnie ważne
• cenię sobie sprawiedliwość
• nie akceptuję takiego zachowania
• jestem zaangażowany

Bardzo często, gdy do mnie przychodzą rodzice zastanawiam się, jaka niezaspokojona potrzeba kryje się za wypowiedziami rodziców? Dzięki temu staram się czytać między słowami i dopytywać o nią.

Płaszczyzna apelu

Tu już jest łatwiej. Każda nasz wypowiedź niesie w sobie apel, prośbę o coś. W przykładowym zdaniu apelem jest: Wyjaśnij mi to i wycofaj uwagę lub Zrób coś z tym. Może być tak, że po rozmowie z nauczycielem doszliśmy do wyjaśnienia sytuacji, która wskazywać będzie na fakt, że nauczyciel miał podstawy do wpisania uwagi, wówczas nasz apel pozostanie tylko na płaszczyźnie: Wyjaśnij mi to. Natomiast, gdy okaże się, że niesłusznie wpisana została uwaga, wówczas apelem jest: Anuluj uwagę.

Dobrze jest mieć świadomość, że każdy z nas różnie słucha wypowiedzi. Każdy z nas może z zupełnie innej płaszczyzny odbierać to, co mówię. Stąd, gdy coś chcę przekazać, a druga osoba odpowiada szybko: OK, zróbmy tak. To wiem, że słyszy mnie z płaszczyzny apeli. Natomiast, gdy nagle wzburza się i wręcz zapowietrza, mówiąc: No co pani mówi?! Wówczas wiem, że słyszy mnie z płaszczyzny relacji. Uff, komunikacja to wyzwanie dla każdego.